《陳涉世家》
Chénshèng zhě, yáng chéng rén yě, zì shè. Wúguǎng zhě, yáng jià rén yě, zì shū. Chén shè
陳 勝 者, 陽 城 人 也,字 涉。吳 廣 者,陽 夏 人也,字 叔。陳 涉
shǎoshí, cháng yǔ rén yōng gēng, chuò gēng zhī lǒng shàng, chàng hèn jiǔzhī, yuē:
少 時,嘗 與 人 傭 耕, 輟 耕 之 壟 上, 悵 恨 久 之,曰:“
“Gǒu fùguì, wū xiāng wàng.” Yōng zhě xiào ér yīng yuē:
苟 富貴,無相忘。”傭者笑而應曰:“
“Ruò wèi yōng gēng, hé fùguì yě?” Chén Shè tàixi yuē:
若為傭耕,何富貴也?”陳涉太息曰
“Jiē hu! Yànquè ān zhī hónggǔ zhī zhì zāi!” Èr shì yuán nián qī yuè, fā lǘ zuǒ zhé shù yú yán
“嗟乎!燕雀安知鴻鵠之志哉!” 二世元年七月,發閭左謫戍漁陽
g jiǔ bǎirén, tún dàzéxiāng. Chénshèng, wúguǎng jiē cì dàngxíng, wèi tún zhǎng. Huì tiān dày
九百人屯大澤鄉。陳勝、吳廣皆次當行,為屯長。會天大
ǔ, dào bùtōng, dù yǐ shī qī. Shī qī, fǎ jiē zhǎn. Chénshèng, wúguǎng nǎi móu yuē:
雨,道不通,度已失期。失期,法皆斬。陳勝、吳廣乃謀曰:
“Jīn wáng yì sǐ, jǔ dàjì yì sǐ; děng sǐ, sǐ guó kě hu?” Chénshèng yuē:
“今亡亦死,舉大計亦死;等死,死國可乎?”陳勝曰:
“Tiānxià kǔ qín jiǔ yǐ. Wú wén èr shì shǎozi yě, bùdāng lì, dāng lì zhě Nǎi gōngzǐ fú sū. Fú sū
“天下苦秦久矣。吾聞二世少子也,不當立,當立者乃公子扶蘇。扶蘇
yǐ shù jiàn gù, shàng shǐ wài jiàngbīng. Jīn huò wén wú zuì, èr shì shā zhī. Bǎixìng duō wén qí
以數諫故,上使外將兵。今或聞無罪,二世殺之。百姓多聞其
xián, wèizhī qí sǐ yě. Xiàng yàn wèi chu jiāng, shù yǒugōng, ài shìzú , Chu rén lián zhī. Huò yǐw
賢,未知其死也。項燕為楚將,數有功,愛士卒,楚人憐之。或以為死
éi sǐ, huò yǐwéi wáng. Jīn chéng yǐ wú zhòng zhà zìchēng gōngzǐ fú sū, xiàng yàn, wéi tiānxià c
或以為亡。今誠以吾眾詐自稱公子扶蘇、項燕,為天下
hàng, yi duō yìng zhě.” Wúguǎng yǐwéi rán. Nǎi xíng bo. Bǔ zhě zhī qí zhǐ yì, yuē:
唱,宜多應者。”吳廣以為然。乃行卜。卜者知其指意,曰:
“Zúxià shì jiē chéng, yǒugōng. Rán zúxià bo zhī guǐ hu!” Chénshèng, wúguǎng xǐ, niàn guǐ, y
:“足下事皆成,有功。然足下卜之鬼乎!”陳勝、吳廣喜念鬼,曰
uē:
“Cǐ jiào wǒ xiān wēi zhòng ěr.” Nǎi dān shū bó yuē “Chénshèng wáng”, zhì rén suǒ zēng yú
:“此教我先威眾耳。”乃丹書帛曰“陳勝王”,置人所罾魚腹
fù zhōng. Zú mǎi yú pēng shí, dé yú fù zhōng shū, gù yǐ guài zhī yǐ. Yòu jiān lìng wúguǎng zhī
中。卒買魚烹食,得魚腹中書,固以怪之矣。又間令吳廣之
cì suǒ páng cóng cí zhōng, yè gōuhuǒ, hú míng hū yuē:
次所旁叢祠中,夜篝火,狐鳴呼曰:“
“Dà chu xìng, chénshèng wáng”. Zú jiē yè jīngkǒng. Dàn rì, cùzhòng wǎngwǎng yǔ, jiē zhǐ mù
大楚興,陳勝王”。卒皆夜驚恐。旦日,卒中往往語,皆指目
chénshèng. Wúguǎng sù àirén, shìzú duō wèi yòng zhě. Jiāng wèi zuì, guǎng gù shù yán yù
陳勝。 吳廣素愛人,士卒多為用者。將尉醉,廣故數言欲
wáng, fèn huì wèi, lìng rǔ zhī, yǐ jīnù qí zhòng. Wèi guǒ chī guǎng. Wèijiàntǐng, guǎng qǐ, duó é
亡,忿恚尉,令辱之,以激怒其眾。尉果笞廣。尉劍挺,廣起,奪而
r shā wèi. Chénshèng zuǒ zhī, bìng shā liǎng wèi. Zhào lìng tú shǔ yuē:
殺尉。陳勝佐之,並殺兩尉。召令徒屬曰:“
“Gōng děng yù yǔ, jiē yǐ shī qī, shī qī dāng zhǎn. Jí dì lìng wú zhǎn, ér shù sǐzhě gù shí liù qī
公等遇雨,皆已失期,失期當斬。藉第令毋斬,而戍死者固十六七。
. Qiě zhuàngshì bùsǐ jí yǐ, Sǐ jí jǔ dàmíng ěr, wánghóu jiàng xiāng níng yǒu zhǒng hu!” Tú shǔ j
且壯士不死即已,死即舉大名耳,王侯將相寧有種乎!”徒屬
iē yuē:
皆曰:“
“Jìng shòumìng.” Nǎi zhà chēng gōngzǐ fú sū, xiàng yàn, cóng mín yù yě. Tǎn yòu, chēng dà
敬受命。”乃詐稱公子扶蘇、項燕,從民欲也。袒右,稱大
chu. Wèi tán ér méng, jì yǐ wèi shǒu. Chénshèng zìlì wèi jiāngjūn, wúguǎng wèi dū wèi. Gōng
楚。為壇而盟,祭以尉首。陳勝自立為將軍,吳廣為都尉。攻
dàzéxiāng, shōu ér gōng qí. Qí xià, nǎi lìng fú lí rén gé yīng jiàngbīng xùn qí yǐ dōng, gōng zhì,
大澤鄉,收而攻蘄。蘄下,乃令符離人葛嬰將兵徇蘄以東,攻銍、
cuó, kǔ, zhè, qiáo jiē xià zhī. Xíng shōubīng. Bǐ zhì chén, chē liù qī bǎi chéng, qí qiān yú, zú s
酇、苦、柘、譙皆下之。行收兵。比至陳,車六七百乘,騎千餘,卒數
hù wàn rén. Gōng chén, chénshǒulìng jiē bùzài, dú shǒu chéng yǔ zhàn qiáo mén zhōng. Fú
萬人。攻陳,陳守令皆不在,獨守丞與戰譙門中。弗
shèng, shǒu chéng sǐ, nǎi rù jù chén. Shù rì, hàolìng zhào sān lǎo, háojié yǔ jiē lái kuàijì shì.
勝,守丞死,乃入據陳。數日,號令召三老、豪傑與皆來會計事。
Sān lǎo, háojié jiē yuē:
三老、豪傑皆曰:“
“Jiāngjūn shēn bèi jiān zhí ruì, fá wú dào, zhū bào qín, fù lì chu guózhī shèjì, gōng yi wèi wán
將軍身被堅執銳,伐無道,誅暴秦,復立楚國之社稷,功宜為王。”
g.” Chén shè nǎi lì wèi wáng, hào wèi zhāngchu. Dāng cǐ shí, zhū jùn xiàn kǔ qín lì zhě, jiē xín
陳涉乃立為王,號為張楚。當此時,諸郡縣苦秦吏者,皆刑
g qí zhǎng lì, shā zhī yǐ yīng chén shè.
其長吏,殺之以應陳涉。
還有
夏(jiǎ)輟(chuò) 嗟(jiē) 鴻 鵠(hú)
閭(lǘ)左 謫(zhé)戍(shù)
當行(háng) 度(duó)已失期
以數諫(shuò jiàn) 上使外將(jiàng)兵
陳勝王(wàng) 罾(zēng) 間(jiàn)令
祠(cí) 篝(gōu)火 忿恚(huì)尉 毋(wú)
笞(chī) 寧(nìng)有種乎 為(wéi)壇而盟
蘄(qí) 銍(zhì) 酇(cuó) 苦(kù)柘(zhè) 譙(qiáo)
會(huì)計事 稷(jì) 以應(yìng)
《陳涉世家》
Chénshèng zhě, yáng chéng rén yě, zì shè. Wúguǎng zhě, yáng jià rén yě, zì shū. Chén shè
陳 勝 者, 陽 城 人 也,字 涉。吳 廣 者,陽 夏 人也,字 叔。陳 涉
shǎoshí, cháng yǔ rén yōng gēng, chuò gēng zhī lǒng shàng, chàng hèn jiǔzhī, yuē:
少 時,嘗 與 人 傭 耕, 輟 耕 之 壟 上, 悵 恨 久 之,曰:“
“Gǒu fùguì, wū xiāng wàng.” Yōng zhě xiào ér yīng yuē:
苟 富貴,無相忘。”傭者笑而應曰:“
“Ruò wèi yōng gēng, hé fùguì yě?” Chén Shè tàixi yuē:
若為傭耕,何富貴也?”陳涉太息曰
“Jiē hu! Yànquè ān zhī hónggǔ zhī zhì zāi!” Èr shì yuán nián qī yuè, fā lǘ zuǒ zhé shù yú yán
“嗟乎!燕雀安知鴻鵠之志哉!” 二世元年七月,發閭左謫戍漁陽
g jiǔ bǎirén, tún dàzéxiāng. Chénshèng, wúguǎng jiē cì dàngxíng, wèi tún zhǎng. Huì tiān dày
九百人屯大澤鄉。陳勝、吳廣皆次當行,為屯長。會天大
ǔ, dào bùtōng, dù yǐ shī qī. Shī qī, fǎ jiē zhǎn. Chénshèng, wúguǎng nǎi móu yuē:
雨,道不通,度已失期。失期,法皆斬。陳勝、吳廣乃謀曰:
“Jīn wáng yì sǐ, jǔ dàjì yì sǐ; děng sǐ, sǐ guó kě hu?” Chénshèng yuē:
“今亡亦死,舉大計亦死;等死,死國可乎?”陳勝曰:
“Tiānxià kǔ qín jiǔ yǐ. Wú wén èr shì shǎozi yě, bùdāng lì, dāng lì zhě Nǎi gōngzǐ fú sū. Fú sū
“天下苦秦久矣。吾聞二世少子也,不當立,當立者乃公子扶蘇。扶蘇
yǐ shù jiàn gù, shàng shǐ wài jiàngbīng. Jīn huò wén wú zuì, èr shì shā zhī. Bǎixìng duō wén qí
以數諫故,上使外將兵。今或聞無罪,二世殺之。百姓多聞其
xián, wèizhī qí sǐ yě. Xiàng yàn wèi chu jiāng, shù yǒugōng, ài shìzú , Chu rén lián zhī. Huò yǐw
賢,未知其死也。項燕為楚將,數有功,愛士卒,楚人憐之。或以為死
éi sǐ, huò yǐwéi wáng. Jīn chéng yǐ wú zhòng zhà zìchēng gōngzǐ fú sū, xiàng yàn, wéi tiānxià c
或以為亡。今誠以吾眾詐自稱公子扶蘇、項燕,為天下
hàng, yi duō yìng zhě.” Wúguǎng yǐwéi rán. Nǎi xíng bo. Bǔ zhě zhī qí zhǐ yì, yuē:
唱,宜多應者。”吳廣以為然。乃行卜。卜者知其指意,曰:
“Zúxià shì jiē chéng, yǒugōng. Rán zúxià bo zhī guǐ hu!” Chénshèng, wúguǎng xǐ, niàn guǐ, y
:“足下事皆成,有功。然足下卜之鬼乎!”陳勝、吳廣喜念鬼,曰
uē:
“Cǐ jiào wǒ xiān wēi zhòng ěr.” Nǎi dān shū bó yuē “Chénshèng wáng”, zhì rén suǒ zēng yú
:“此教我先威眾耳。”乃丹書帛曰“陳勝王”,置人所罾魚腹
fù zhōng. Zú mǎi yú pēng shí, dé yú fù zhōng shū, gù yǐ guài zhī yǐ. Yòu jiān lìng wúguǎng zhī
中。卒買魚烹食,得魚腹中書,固以怪之矣。又間令吳廣之
cì suǒ páng cóng cí zhōng, yè gōuhuǒ, hú míng hū yuē:
次所旁叢祠中,夜篝火,狐鳴呼曰:“
“Dà chu xìng, chénshèng wáng”. Zú jiē yè jīngkǒng. Dàn rì, cùzhòng wǎngwǎng yǔ, jiē zhǐ mù
大楚興,陳勝王”。卒皆夜驚恐。旦日,卒中往往語,皆指目
chénshèng. Wúguǎng sù àirén, shìzú duō wèi yòng zhě. Jiāng wèi zuì, guǎng gù shù yán yù
陳勝。 吳廣素愛人,士卒多為用者。將尉醉,廣故數言欲
wáng, fèn huì wèi, lìng rǔ zhī, yǐ jīnù qí zhòng. Wèi guǒ chī guǎng. Wèijiàntǐng, guǎng qǐ, duó é
亡,忿恚尉,令辱之,以激怒其眾。尉果笞廣。尉劍挺,廣起,奪而
r shā wèi. Chénshèng zuǒ zhī, bìng shā liǎng wèi. Zhào lìng tú shǔ yuē:
殺尉。陳勝佐之,並殺兩尉。召令徒屬曰:“
“Gōng děng yù yǔ, jiē yǐ shī qī, shī qī dāng zhǎn. Jí dì lìng wú zhǎn, ér shù sǐzhě gù shí liù qī
公等遇雨,皆已失期,失期當斬。藉第令毋斬,而戍死者固十六七。
. Qiě zhuàngshì bùsǐ jí yǐ, Sǐ jí jǔ dàmíng ěr, wánghóu jiàng xiāng níng yǒu zhǒng hu!” Tú shǔ j
且壯士不死即已,死即舉大名耳,王侯將相寧有種乎!”徒屬
iē yuē:
皆曰:“
“Jìng shòumìng.” Nǎi zhà chēng gōngzǐ fú sū, xiàng yàn, cóng mín yù yě. Tǎn yòu, chēng dà
敬受命。”乃詐稱公子扶蘇、項燕,從民欲也。袒右,稱大
chu. Wèi tán ér méng, jì yǐ wèi shǒu. Chénshèng zìlì wèi jiāngjūn, wúguǎng wèi dū wèi. Gōng
楚。為壇而盟,祭以尉首。陳勝自立為將軍,吳廣為都尉。攻
dàzéxiāng, shōu ér gōng qí. Qí xià, nǎi lìng fú lí rén gé yīng jiàngbīng xùn qí yǐ dōng, gōng zhì,
大澤鄉,收而攻蘄。蘄下,乃令符離人葛嬰將兵徇蘄以東,攻銍、
cuó, kǔ, zhè, qiáo jiē xià zhī. Xíng shōubīng. Bǐ zhì chén, chē liù qī bǎi chéng, qí qiān yú, zú s
酇、苦、柘、譙皆下之。行收兵。比至陳,車六七百乘,騎千餘,卒數
hù wàn rén. Gōng chén, chénshǒulìng jiē bùzài, dú shǒu chéng yǔ zhàn qiáo mén zhōng. Fú
萬人。攻陳,陳守令皆不在,獨守丞與戰譙門中。弗
shèng, shǒu chéng sǐ, nǎi rù jù chén. Shù rì, hàolìng zhào sān lǎo, háojié yǔ jiē lái kuàijì shì.
勝,守丞死,乃入據陳。數日,號令召三老、豪傑與皆來會計事。
Sān lǎo, háojié jiē yuē:
三老、豪傑皆曰:“
“Jiāngjūn shēn bèi jiān zhí ruì, fá wú dào, zhū bào qín, fù lì chu guózhī shèjì, gōng yi wèi wán
將軍身被堅執銳,伐無道,誅暴秦,復立楚國之社稷,功宜為王。”
g.” Chén shè nǎi lì wèi wáng, hào wèi zhāngchu. Dāng cǐ shí, zhū jùn xiàn kǔ qín lì zhě, jiē xín
陳涉乃立為王,號為張楚。當此時,諸郡縣苦秦吏者,皆刑
g qí zhǎng lì, shā zhī yǐ yīng chén shè.
其長吏,殺之以應陳涉。
還有
夏(jiǎ)輟(chuò) 嗟(jiē) 鴻 鵠(hú)
閭(lǘ)左 謫(zhé)戍(shù)
當行(háng) 度(duó)已失期
以數諫(shuò jiàn) 上使外將(jiàng)兵
陳勝王(wàng) 罾(zēng) 間(jiàn)令
祠(cí) 篝(gōu)火 忿恚(huì)尉 毋(wú)
笞(chī) 寧(nìng)有種乎 為(wéi)壇而盟
蘄(qí) 銍(zhì) 酇(cuó) 苦(kù)柘(zhè) 譙(qiáo)
會(huì)計事 稷(jì) 以應(yìng)