chū shī biǎo
出 師 表
zhū gě liàng
諸 葛 亮
chén liàng yán : xiān dì chuàng yè wèi bàn ,ér zhōng dào bēng cú ;jīn tiān xià
臣 亮 言 : 先 帝 創 業 未 半 ,而 中 道 崩 殂 ;今 天 下
sān fēn ,yì zhōu pí bì ,cǐ chéng wēi jí cún wáng zhī qiū yě 。rán shì wèi zhī chén
三 分 ,益 州 疲 弊 ,此 誠 危 急 存 亡 之 秋 也 。然 侍 衛 之 臣 ,
bù xiè yú nèi ;zhōng zhì zhī shì ,wàng shēn yú wài zhě : gài zhuī xiān dì zhī shū
,不 懈 於 內 ; 忠 志 之 士 , 忘 身 於 外 者 : 蓋 追 先 帝 之 殊
yù ,yù bào zhī yú bì xià yě 。chéng yí kāi zhāng shèng tīng ,yǐ guāng xiān dì yí
遇 ,欲 報 之 於 陛 下 也 。 誠 宜 開 張 聖 聽 ,以 光 先 帝 遺
dé ,huī hóng zhì shì zhī qì ;bù yí wàng zì fěi bó ,yǐn yù shī yì ,yǐ sāi zhōng jiàn
德 ,恢 弘 志 士 之 氣 ;不 宜 妄 自 菲 薄 ,引 喻 失 義 ,以 塞 忠 諫
zhī lù yě 。
之 路 也 。
gōng zhōng fǔ zhōng ,jù wéi yī tǐ ;zhì fá zāng pǐ ,bù yí yì tóng : ruò yǒu zuò
宮 中 府 中 ,俱 為 一 體 ;陟 罰 臧 否 ,不 宜 異 同 : 若 有 作
jiān fàn kē ,jí wéi zhōng shàn zhě ,yí fù yǒu sī ,lùn qí xíng shǎng ,yǐ zhāo bì xià
奸 犯 科 ,及 為 忠 善 者 ,宜 付 有 司 ,論 其 刑 賞 ,以 昭 陛 下
píng míng zhī zhì ;bù yí piān sī ,shǐ nèi wài yì fǎ yě 。shì zhōng 、shì láng guō
平 明 之 治 ;不 宜 偏 私 ,使 內 外 異 法 也 。侍 中 、侍 郎 郭
yōu zhī 、fèi yī 、dǒng yǔn děng ,cǐ jiē liáng shí ,zhì lǜ zhōng chún ,shì yǐ xiān
攸 之 、費 禕 、 董 允 等 ,此 皆 良 實 ,志 慮 忠 純 ,是 以 先
dì jiǎn bá yǐ yí bì xià : yú yǐ wéi gōng zhōng zhī shì ,shì wú dà xiǎo ,xī yǐ zī
帝 簡 拔 以 遺 陛 下 : 愚 以 為 宮 中 之 事 ,事 無 大 小 ,悉 以 諮
zhī ,rán hòu shī xíng ,bì děi bì bǔ quē lòu ,yǒu suǒ guǎng yì 。jiāng jūn xiàng chǒng
之 ,然 後 施 行 ,必 得 裨 補 闕 漏 ,有 所 廣 益 。 將 軍 向 寵
,xìng xíng shū jūn ,xiǎo chàng jūn shì ,shì yòng zhī yú xī rì ,xiān dì chēng zhī
, 性 行 淑 均 , 曉 暢 軍 事 ,試 用 之 於 昔 日 , 先 帝 稱 之
yuē “néng ”,shì yǐ zhòng yì jǔ chǒng wéi dū : yú yǐ wéi yíng zhōng zhī shì ,shì
曰 “ 能 ”,是 以 眾 議 舉 寵 為 督 : 愚 以 為 營 中 之 事 ,事
wú dà xiǎo ,xī yǐ zī zhī ,bì néng shǐ háng zhèn hé mù ,yōu liè de suǒ yě 。
無 大 小 ,悉 以 諮 之 ,必 能 使 行 陣 和 睦 ,優 劣 得 所 也 。
qīn xián chén ,yuǎn xiǎo rén ,cǐ xiān hàn suǒ yǐ xīng lóng yě ;qīn xiǎo rén ,yuǎn
親 賢 臣 , 遠 小 人 ,此 先 漢 所 以 興 隆 也 ;親 小 人 , 遠
xián chén ,cǐ hòu hàn suǒ yǐ qīng tuí yě 。xiān dì zài shí ,měi yǔ chén lùn cǐ shì
賢 臣 ,此 後 漢 所 以 傾 頹 也 。 先 帝 在 時 ,每 與 臣 論 此 事
,wèi cháng bù tàn xī tòng hèn yú huán 、líng yě !shì zhōng 、shàng shū 、zhǎng shǐ
,未 嘗 不 嘆 息 痛 恨 於 桓 、 靈 也 !侍 中 、 尚 書 、 長 史
、cān jūn ,cǐ xī zhēn liàng sǐ jié zhī chén yě ,yuàn bì xià qīn zhī 、xìn zhī ,zé
、參 軍 ,此 悉 貞 亮 死 節 之 臣 也 ,願 陛 下 親 之 、信 之,則
hàn shì zhī lóng ,kě jì rì ér dài yě 。
漢 室 之 隆 ,可 計 日 而 待 也 。
chén běn bù yī ,gōng gēng nán yáng ,gǒu quán xìng mìng yú luàn shì ,bù qiú wén
臣 本 布 衣 , 躬 耕 南 陽 ,苟 全 性 命 於 亂 世 ,不 求 聞
dá yú zhū hóu 。xiān dì bù yǐ chén bēi bǐ ,wěi zì wǎng qū ,sān gù chén yú cǎo lú
達 於 諸 侯 。 先 帝 不 以 臣 卑 鄙 ,猥 自 枉 屈 ,三 顧 臣 於 草 廬
zhī zhōng ,zī chén yǐ dāng shì zhī shì ,yóu shì gǎn jī ,suì xǔ xiān dì yǐ qū chí
之 中 ,諮 臣 以 當 世 之 事 ,由 是 感 激 ,遂 許 先 帝 以 驅 馳
。hòu zhí qīng fù ,shòu rèn yú bài jūn zhī jì ,fèng mìng yú wēi nàn zhī jiān : ěr
。後 值 傾 覆 , 受 任 於 敗 軍 之 際 , 奉 命 於 危 難 之 間 : 爾
lái èr shí yǒu yì nián yǐ 。
來 二 十 有 一 年 矣 。
xiān dì zhī chén jǐn shèn ,gù lín bēng jì chén yǐ dà shì yě 。shòu mìng yǐ lái
先 帝 知 臣 謹 慎 ,故 臨 崩 寄 臣 以 大 事 也 。 受 命 以 來
,sù yè yōu tàn ,kǒng fù tuō bù xiào ,yǐ shāng xiān dì zhī míng ;gù wǔ yuè dù lú ,
,夙 夜 憂 嘆 , 恐 付 託 不 效 ,以 傷 先 帝 之 明 ;故 五 月 渡 瀘 ,
shēn rù bù máo 。jīn nán fāng yǐ dìng ,jiá bīng yǐ zú ,dāng jiǎng lǜ sān jūn ,běi
深 入 不 毛 。今 南 方 已 定 ,甲 兵 已 足 , 當 獎 率 三 軍 ,北
dìng zhōng yuán ,shù jié nú dùn ,rǎng chú jiān xiōng ,xīng fù hàn shì ,hái yú jiù
定 中 原 ,庶 竭 駑 鈍 , 攘 除 奸 兇 , 興 復 漢 室 ,還 於 舊
dū : cǐ chén suǒ yǐ bào xiān dì ér zhōng bì xià zhī zhí fèn yě 。zhì yú zhēn zhuó
都 : 此 臣 所 以 報 先 帝 而 忠 陛 下 之 職 分 也 。至 於 斟 酌
sǔn yì ,jìn jìn zhōng yán ,zé yōu zhī 、yī 、yǔn děng zhī rèn yě 。
損 益 ,進 盡 忠 言 ,則 攸 之 、禕 、允 等 之 任 也 。
yuàn bì xià tuō chén yǐ tǎo zéi xīng fù zhī xiào ,bù xiào zé zhì chén zhī zuì ,
願 陛 下 託 臣 以 討 賊 興 復 之 效 ,不 效 則 治 臣 之 罪 ,
yǐ gào xiān dì zhī líng ;ruò wú xīng dé zhī yán ,zé zé yōu zhī 、yī 、yǔn děng zhī
以 告 先 帝 之 靈 ;若 無 興 德 之 言 ,則 責 攸 之 、禕 、允 等 之
màn ,yǐ zhāng qí jiù 。bì xià yì yí zì móu ,yǐ zī zōu shàn dào ,chá nà yǎ yán ,shēn
慢 ,以 彰 其 咎 。陛 下 亦 宜 自 謀 ,以 諮 諏 善 道 ,察 納 雅 言 , 深
zhuī xiān dì yí zhào 。chén bù shèng shòu ēn gǎn jī !jīn dāng yuǎn lí ,lín biǎo tì
追 先 帝 遺 詔 。 臣 不 勝 受 恩 感 激 !今 當 遠 離 ,臨 表 涕
qì ,bù zhī suǒ yún 。
泣 ,不 知 所 雲 。
chū shī biǎo
出 師 表
zhū gě liàng
諸 葛 亮
chén liàng yán : xiān dì chuàng yè wèi bàn ,ér zhōng dào bēng cú ;jīn tiān xià
臣 亮 言 : 先 帝 創 業 未 半 ,而 中 道 崩 殂 ;今 天 下
sān fēn ,yì zhōu pí bì ,cǐ chéng wēi jí cún wáng zhī qiū yě 。rán shì wèi zhī chén
三 分 ,益 州 疲 弊 ,此 誠 危 急 存 亡 之 秋 也 。然 侍 衛 之 臣 ,
bù xiè yú nèi ;zhōng zhì zhī shì ,wàng shēn yú wài zhě : gài zhuī xiān dì zhī shū
,不 懈 於 內 ; 忠 志 之 士 , 忘 身 於 外 者 : 蓋 追 先 帝 之 殊
yù ,yù bào zhī yú bì xià yě 。chéng yí kāi zhāng shèng tīng ,yǐ guāng xiān dì yí
遇 ,欲 報 之 於 陛 下 也 。 誠 宜 開 張 聖 聽 ,以 光 先 帝 遺
dé ,huī hóng zhì shì zhī qì ;bù yí wàng zì fěi bó ,yǐn yù shī yì ,yǐ sāi zhōng jiàn
德 ,恢 弘 志 士 之 氣 ;不 宜 妄 自 菲 薄 ,引 喻 失 義 ,以 塞 忠 諫
zhī lù yě 。
之 路 也 。
gōng zhōng fǔ zhōng ,jù wéi yī tǐ ;zhì fá zāng pǐ ,bù yí yì tóng : ruò yǒu zuò
宮 中 府 中 ,俱 為 一 體 ;陟 罰 臧 否 ,不 宜 異 同 : 若 有 作
jiān fàn kē ,jí wéi zhōng shàn zhě ,yí fù yǒu sī ,lùn qí xíng shǎng ,yǐ zhāo bì xià
奸 犯 科 ,及 為 忠 善 者 ,宜 付 有 司 ,論 其 刑 賞 ,以 昭 陛 下
píng míng zhī zhì ;bù yí piān sī ,shǐ nèi wài yì fǎ yě 。shì zhōng 、shì láng guō
平 明 之 治 ;不 宜 偏 私 ,使 內 外 異 法 也 。侍 中 、侍 郎 郭
yōu zhī 、fèi yī 、dǒng yǔn děng ,cǐ jiē liáng shí ,zhì lǜ zhōng chún ,shì yǐ xiān
攸 之 、費 禕 、 董 允 等 ,此 皆 良 實 ,志 慮 忠 純 ,是 以 先
dì jiǎn bá yǐ yí bì xià : yú yǐ wéi gōng zhōng zhī shì ,shì wú dà xiǎo ,xī yǐ zī
帝 簡 拔 以 遺 陛 下 : 愚 以 為 宮 中 之 事 ,事 無 大 小 ,悉 以 諮
zhī ,rán hòu shī xíng ,bì děi bì bǔ quē lòu ,yǒu suǒ guǎng yì 。jiāng jūn xiàng chǒng
之 ,然 後 施 行 ,必 得 裨 補 闕 漏 ,有 所 廣 益 。 將 軍 向 寵
,xìng xíng shū jūn ,xiǎo chàng jūn shì ,shì yòng zhī yú xī rì ,xiān dì chēng zhī
, 性 行 淑 均 , 曉 暢 軍 事 ,試 用 之 於 昔 日 , 先 帝 稱 之
yuē “néng ”,shì yǐ zhòng yì jǔ chǒng wéi dū : yú yǐ wéi yíng zhōng zhī shì ,shì
曰 “ 能 ”,是 以 眾 議 舉 寵 為 督 : 愚 以 為 營 中 之 事 ,事
wú dà xiǎo ,xī yǐ zī zhī ,bì néng shǐ háng zhèn hé mù ,yōu liè de suǒ yě 。
無 大 小 ,悉 以 諮 之 ,必 能 使 行 陣 和 睦 ,優 劣 得 所 也 。
qīn xián chén ,yuǎn xiǎo rén ,cǐ xiān hàn suǒ yǐ xīng lóng yě ;qīn xiǎo rén ,yuǎn
親 賢 臣 , 遠 小 人 ,此 先 漢 所 以 興 隆 也 ;親 小 人 , 遠
xián chén ,cǐ hòu hàn suǒ yǐ qīng tuí yě 。xiān dì zài shí ,měi yǔ chén lùn cǐ shì
賢 臣 ,此 後 漢 所 以 傾 頹 也 。 先 帝 在 時 ,每 與 臣 論 此 事
,wèi cháng bù tàn xī tòng hèn yú huán 、líng yě !shì zhōng 、shàng shū 、zhǎng shǐ
,未 嘗 不 嘆 息 痛 恨 於 桓 、 靈 也 !侍 中 、 尚 書 、 長 史
、cān jūn ,cǐ xī zhēn liàng sǐ jié zhī chén yě ,yuàn bì xià qīn zhī 、xìn zhī ,zé
、參 軍 ,此 悉 貞 亮 死 節 之 臣 也 ,願 陛 下 親 之 、信 之,則
hàn shì zhī lóng ,kě jì rì ér dài yě 。
漢 室 之 隆 ,可 計 日 而 待 也 。
chén běn bù yī ,gōng gēng nán yáng ,gǒu quán xìng mìng yú luàn shì ,bù qiú wén
臣 本 布 衣 , 躬 耕 南 陽 ,苟 全 性 命 於 亂 世 ,不 求 聞
dá yú zhū hóu 。xiān dì bù yǐ chén bēi bǐ ,wěi zì wǎng qū ,sān gù chén yú cǎo lú
達 於 諸 侯 。 先 帝 不 以 臣 卑 鄙 ,猥 自 枉 屈 ,三 顧 臣 於 草 廬
zhī zhōng ,zī chén yǐ dāng shì zhī shì ,yóu shì gǎn jī ,suì xǔ xiān dì yǐ qū chí
之 中 ,諮 臣 以 當 世 之 事 ,由 是 感 激 ,遂 許 先 帝 以 驅 馳
。hòu zhí qīng fù ,shòu rèn yú bài jūn zhī jì ,fèng mìng yú wēi nàn zhī jiān : ěr
。後 值 傾 覆 , 受 任 於 敗 軍 之 際 , 奉 命 於 危 難 之 間 : 爾
lái èr shí yǒu yì nián yǐ 。
來 二 十 有 一 年 矣 。
xiān dì zhī chén jǐn shèn ,gù lín bēng jì chén yǐ dà shì yě 。shòu mìng yǐ lái
先 帝 知 臣 謹 慎 ,故 臨 崩 寄 臣 以 大 事 也 。 受 命 以 來
,sù yè yōu tàn ,kǒng fù tuō bù xiào ,yǐ shāng xiān dì zhī míng ;gù wǔ yuè dù lú ,
,夙 夜 憂 嘆 , 恐 付 託 不 效 ,以 傷 先 帝 之 明 ;故 五 月 渡 瀘 ,
shēn rù bù máo 。jīn nán fāng yǐ dìng ,jiá bīng yǐ zú ,dāng jiǎng lǜ sān jūn ,běi
深 入 不 毛 。今 南 方 已 定 ,甲 兵 已 足 , 當 獎 率 三 軍 ,北
dìng zhōng yuán ,shù jié nú dùn ,rǎng chú jiān xiōng ,xīng fù hàn shì ,hái yú jiù
定 中 原 ,庶 竭 駑 鈍 , 攘 除 奸 兇 , 興 復 漢 室 ,還 於 舊
dū : cǐ chén suǒ yǐ bào xiān dì ér zhōng bì xià zhī zhí fèn yě 。zhì yú zhēn zhuó
都 : 此 臣 所 以 報 先 帝 而 忠 陛 下 之 職 分 也 。至 於 斟 酌
sǔn yì ,jìn jìn zhōng yán ,zé yōu zhī 、yī 、yǔn děng zhī rèn yě 。
損 益 ,進 盡 忠 言 ,則 攸 之 、禕 、允 等 之 任 也 。
yuàn bì xià tuō chén yǐ tǎo zéi xīng fù zhī xiào ,bù xiào zé zhì chén zhī zuì ,
願 陛 下 託 臣 以 討 賊 興 復 之 效 ,不 效 則 治 臣 之 罪 ,
yǐ gào xiān dì zhī líng ;ruò wú xīng dé zhī yán ,zé zé yōu zhī 、yī 、yǔn děng zhī
以 告 先 帝 之 靈 ;若 無 興 德 之 言 ,則 責 攸 之 、禕 、允 等 之
màn ,yǐ zhāng qí jiù 。bì xià yì yí zì móu ,yǐ zī zōu shàn dào ,chá nà yǎ yán ,shēn
慢 ,以 彰 其 咎 。陛 下 亦 宜 自 謀 ,以 諮 諏 善 道 ,察 納 雅 言 , 深
zhuī xiān dì yí zhào 。chén bù shèng shòu ēn gǎn jī !jīn dāng yuǎn lí ,lín biǎo tì
追 先 帝 遺 詔 。 臣 不 勝 受 恩 感 激 !今 當 遠 離 ,臨 表 涕
qì ,bù zhī suǒ yún 。
泣 ,不 知 所 雲 。
chū shī biǎo
出 師 表
zhū gě liàng
諸 葛 亮
chén liàng yán : xiān dì chuàng yè wèi bàn ,ér zhōng dào bēng cú ;jīn tiān xià
臣 亮 言 : 先 帝 創 業 未 半 ,而 中 道 崩 殂 ;今 天 下
sān fēn ,yì zhōu pí bì ,cǐ chéng wēi jí cún wáng zhī qiū yě 。rán shì wèi zhī chén
三 分 ,益 州 疲 弊 ,此 誠 危 急 存 亡 之 秋 也 。然 侍 衛 之 臣 ,
bù xiè yú nèi ;zhōng zhì zhī shì ,wàng shēn yú wài zhě : gài zhuī xiān dì zhī shū
,不 懈 於 內 ; 忠 志 之 士 , 忘 身 於 外 者 : 蓋 追 先 帝 之 殊
yù ,yù bào zhī yú bì xià yě 。chéng yí kāi zhāng shèng tīng ,yǐ guāng xiān dì yí
遇 ,欲 報 之 於 陛 下 也 。 誠 宜 開 張 聖 聽 ,以 光 先 帝 遺
dé ,huī hóng zhì shì zhī qì ;bù yí wàng zì fěi bó ,yǐn yù shī yì ,yǐ sāi zhōng jiàn
德 ,恢 弘 志 士 之 氣 ;不 宜 妄 自 菲 薄 ,引 喻 失 義 ,以 塞 忠 諫
zhī lù yě 。
之 路 也 。
gōng zhōng fǔ zhōng ,jù wéi yī tǐ ;zhì fá zāng pǐ ,bù yí yì tóng : ruò yǒu zuò
宮 中 府 中 ,俱 為 一 體 ;陟 罰 臧 否 ,不 宜 異 同 : 若 有 作
jiān fàn kē ,jí wéi zhōng shàn zhě ,yí fù yǒu sī ,lùn qí xíng shǎng ,yǐ zhāo bì xià
奸 犯 科 ,及 為 忠 善 者 ,宜 付 有 司 ,論 其 刑 賞 ,以 昭 陛 下
píng míng zhī zhì ;bù yí piān sī ,shǐ nèi wài yì fǎ yě 。shì zhōng 、shì láng guō
平 明 之 治 ;不 宜 偏 私 ,使 內 外 異 法 也 。侍 中 、侍 郎 郭
yōu zhī 、fèi yī 、dǒng yǔn děng ,cǐ jiē liáng shí ,zhì lǜ zhōng chún ,shì yǐ xiān
攸 之 、費 禕 、 董 允 等 ,此 皆 良 實 ,志 慮 忠 純 ,是 以 先
dì jiǎn bá yǐ yí bì xià : yú yǐ wéi gōng zhōng zhī shì ,shì wú dà xiǎo ,xī yǐ zī
帝 簡 拔 以 遺 陛 下 : 愚 以 為 宮 中 之 事 ,事 無 大 小 ,悉 以 諮
zhī ,rán hòu shī xíng ,bì děi bì bǔ quē lòu ,yǒu suǒ guǎng yì 。jiāng jūn xiàng chǒng
之 ,然 後 施 行 ,必 得 裨 補 闕 漏 ,有 所 廣 益 。 將 軍 向 寵
,xìng xíng shū jūn ,xiǎo chàng jūn shì ,shì yòng zhī yú xī rì ,xiān dì chēng zhī
, 性 行 淑 均 , 曉 暢 軍 事 ,試 用 之 於 昔 日 , 先 帝 稱 之
yuē “néng ”,shì yǐ zhòng yì jǔ chǒng wéi dū : yú yǐ wéi yíng zhōng zhī shì ,shì
曰 “ 能 ”,是 以 眾 議 舉 寵 為 督 : 愚 以 為 營 中 之 事 ,事
wú dà xiǎo ,xī yǐ zī zhī ,bì néng shǐ háng zhèn hé mù ,yōu liè de suǒ yě 。
無 大 小 ,悉 以 諮 之 ,必 能 使 行 陣 和 睦 ,優 劣 得 所 也 。
qīn xián chén ,yuǎn xiǎo rén ,cǐ xiān hàn suǒ yǐ xīng lóng yě ;qīn xiǎo rén ,yuǎn
親 賢 臣 , 遠 小 人 ,此 先 漢 所 以 興 隆 也 ;親 小 人 , 遠
xián chén ,cǐ hòu hàn suǒ yǐ qīng tuí yě 。xiān dì zài shí ,měi yǔ chén lùn cǐ shì
賢 臣 ,此 後 漢 所 以 傾 頹 也 。 先 帝 在 時 ,每 與 臣 論 此 事
,wèi cháng bù tàn xī tòng hèn yú huán 、líng yě !shì zhōng 、shàng shū 、zhǎng shǐ
,未 嘗 不 嘆 息 痛 恨 於 桓 、 靈 也 !侍 中 、 尚 書 、 長 史
、cān jūn ,cǐ xī zhēn liàng sǐ jié zhī chén yě ,yuàn bì xià qīn zhī 、xìn zhī ,zé
、參 軍 ,此 悉 貞 亮 死 節 之 臣 也 ,願 陛 下 親 之 、信 之,則
hàn shì zhī lóng ,kě jì rì ér dài yě 。
漢 室 之 隆 ,可 計 日 而 待 也 。
chén běn bù yī ,gōng gēng nán yáng ,gǒu quán xìng mìng yú luàn shì ,bù qiú wén
臣 本 布 衣 , 躬 耕 南 陽 ,苟 全 性 命 於 亂 世 ,不 求 聞
dá yú zhū hóu 。xiān dì bù yǐ chén bēi bǐ ,wěi zì wǎng qū ,sān gù chén yú cǎo lú
達 於 諸 侯 。 先 帝 不 以 臣 卑 鄙 ,猥 自 枉 屈 ,三 顧 臣 於 草 廬
zhī zhōng ,zī chén yǐ dāng shì zhī shì ,yóu shì gǎn jī ,suì xǔ xiān dì yǐ qū chí
之 中 ,諮 臣 以 當 世 之 事 ,由 是 感 激 ,遂 許 先 帝 以 驅 馳
。hòu zhí qīng fù ,shòu rèn yú bài jūn zhī jì ,fèng mìng yú wēi nàn zhī jiān : ěr
。後 值 傾 覆 , 受 任 於 敗 軍 之 際 , 奉 命 於 危 難 之 間 : 爾
lái èr shí yǒu yì nián yǐ 。
來 二 十 有 一 年 矣 。
xiān dì zhī chén jǐn shèn ,gù lín bēng jì chén yǐ dà shì yě 。shòu mìng yǐ lái
先 帝 知 臣 謹 慎 ,故 臨 崩 寄 臣 以 大 事 也 。 受 命 以 來
,sù yè yōu tàn ,kǒng fù tuō bù xiào ,yǐ shāng xiān dì zhī míng ;gù wǔ yuè dù lú ,
,夙 夜 憂 嘆 , 恐 付 託 不 效 ,以 傷 先 帝 之 明 ;故 五 月 渡 瀘 ,
shēn rù bù máo 。jīn nán fāng yǐ dìng ,jiá bīng yǐ zú ,dāng jiǎng lǜ sān jūn ,běi
深 入 不 毛 。今 南 方 已 定 ,甲 兵 已 足 , 當 獎 率 三 軍 ,北
dìng zhōng yuán ,shù jié nú dùn ,rǎng chú jiān xiōng ,xīng fù hàn shì ,hái yú jiù
定 中 原 ,庶 竭 駑 鈍 , 攘 除 奸 兇 , 興 復 漢 室 ,還 於 舊
dū : cǐ chén suǒ yǐ bào xiān dì ér zhōng bì xià zhī zhí fèn yě 。zhì yú zhēn zhuó
都 : 此 臣 所 以 報 先 帝 而 忠 陛 下 之 職 分 也 。至 於 斟 酌
sǔn yì ,jìn jìn zhōng yán ,zé yōu zhī 、yī 、yǔn děng zhī rèn yě 。
損 益 ,進 盡 忠 言 ,則 攸 之 、禕 、允 等 之 任 也 。
yuàn bì xià tuō chén yǐ tǎo zéi xīng fù zhī xiào ,bù xiào zé zhì chén zhī zuì ,
願 陛 下 託 臣 以 討 賊 興 復 之 效 ,不 效 則 治 臣 之 罪 ,
yǐ gào xiān dì zhī líng ;ruò wú xīng dé zhī yán ,zé zé yōu zhī 、yī 、yǔn děng zhī
以 告 先 帝 之 靈 ;若 無 興 德 之 言 ,則 責 攸 之 、禕 、允 等 之
màn ,yǐ zhāng qí jiù 。bì xià yì yí zì móu ,yǐ zī zōu shàn dào ,chá nà yǎ yán ,shēn
慢 ,以 彰 其 咎 。陛 下 亦 宜 自 謀 ,以 諮 諏 善 道 ,察 納 雅 言 , 深
zhuī xiān dì yí zhào 。chén bù shèng shòu ēn gǎn jī !jīn dāng yuǎn lí ,lín biǎo tì
追 先 帝 遺 詔 。 臣 不 勝 受 恩 感 激 !今 當 遠 離 ,臨 表 涕
qì ,bù zhī suǒ yún 。
泣 ,不 知 所 雲 。