勸學

荀子

quàn xué piān

勸 學 篇

　 Jūn zǐ yuē xué bù kě yǐ yǐ qīng qǔ zhī yú lán

君子曰：學不可以已。青，取之於藍，

ér qīng yú lán bīng shuǐ wéi zhī ér hán yú shuǐ mù

而青於藍；冰，水為之，而寒於水。木

zhí zhōng shéng róu yǐ wéi lún qí qǔ zhōng guī suī yǒu gǎo

直中繩，輮以為輪，其曲中規。雖有槁

pù bù fù tǐng zhě róu shǐ zhī rán yě gù mù shòu shéng

暴，不復挺者，輮使之然也。故木受繩

zé zhí jīn jiù lì zé lì jūn zǐ bó xué ér rì cān xǐng

則直，金就礪則利，君子博學而日參省

hū jǐ zé zhī míng ér xíng wú guò yǐ

乎己，則知明而行無過矣。

wú cháng zhōng rì ér sī yǐ bù rú xū yú zhī suǒ xué

吾嘗終日而思矣，不如須臾之所學

yě wú cháng qí ér wàng yǐ bù rú dēng gāo zhī bó jiàn yě

也。吾嘗跂而望矣，不如登高之博見也。

dēng gāo ér zhāo bì fēi jiā cháng yě ér jiàn zhě yuǎn shùn

登高而招，臂非加長也，而見者遠；順

fēng ér hū shēng fēi jiā jí yě ér wén zhě zhāng jiǎ yú

風而呼，聲非加疾也，而聞者彰。假輿

mǎ zhě fēi lì zú yě ér zhì qiān lǐ jiǎ zhōu jí zhě

馬者，非利足也，而致千里；假舟楫者，

fēi néng shuǐ yě ér jué jiāng hé jūn zǐ xìng fēi yì yě

非能水也，而絕江河。君子生非異也，

shàn jiǎ yú wù yě

善假於物也。

jī tǔ chéng shān fēng yǔ xìng yān jī shuǐ chéng yuān

積土成山，風雨興焉；積水成淵，

jiāo lóng shēng yān jī shàn chéng dé ér shén míng zì dé shèng

蛟龍生焉；積善成德，而神明自得，聖

xīn bèi yān gù bú jī kuǐ bù wú yǐ zhì qiān lǐ bú

心備焉。故不積跬步，無以至千里；不

jī xiǎo liú wú yǐ chéng jiāng hǎi qí jì yī yuè bù néng

積小流，無以成江海。騏驥一躍，不能

Shí bù nú mǎ shí jià gōng zài bú shě qiè ér shě zhī

十步；駑馬十駕，功在不捨。鍥而舍之，

xiǔ mù bú zhé qiè ér bù shě jīn shí kě lòu yǐn wú

朽木不折；鍥而不捨，金石可鏤。蚓無

zhǎo yá zhī lì jīn gǔ zhī qiáng shàng shí āi tǔ xià yǐn

爪牙之利，筋骨之強，上食埃土，下飲

huáng quán yòng xīn yī yě xiè liù guì ér èr áo fēi shé

黃泉，用心一也。蟹六跪而二螯，非蛇

shàn zhī xué wú kě jì tuō zhě yòng xīn zào yě

鱔之穴無可寄託者，用心躁也。