《核舟記》全文及注音如下:
明有奇巧人曰王叔遠,能以徑寸之木,為宮室器皿人物,以至鳥獸木石,罔不因勢象形,各具情態。嘗貽餘核舟一,蓋大蘇泛赤壁雲。
(míng yǒu qí qiǎo rén yuē wáng shū yuǎn ,néng yǐ jìng cùn zhī mù ,wéi gōng shì qì mǐn rén wù ,yǐ zhì niǎo shòu mù shí ,wǎng bù yīn shì xiàng xíng ,gè jù qíng tài 。cháng yí yú hé zhōu yī ,gài dà sū fàn chì bì yún 。)
舟首尾長約八分有奇,高可二黍許。中軒敞者為艙,箬篷覆之,旁開小窗,左右各四,共八扇。啟窗而觀,雕欄相望焉。閉之則右刻“山高月小,水落石出”,左刻“清風徐來,水波不興”,石青糝之。
(zhōu shǒu wěi cháng yuē bā fēn yòu jī ,gāo kě èr shǔ xǔ 。zhōng xuān chǎng zhě wéi cāng ,ruò péng fù zhī ,páng kāi xiǎo chuāng ,zuǒ yòu gè sì ,gòng bā shàn 。qǐ chuāng ér guān ,diāo lán xiāng wàng yān 。bì zhī zé yòu kè “shān gāo yuè xiǎo ,shuǐ luò shí chū ”,zuǒ kè “qīng fēng xú lái ,shuǐ bō bù xīng ”,shí qīng sǎn zhī 。)
船頭坐三人,中峨冠而多髯者為東坡,佛印居右,魯直居左,蘇、黃共閱一手卷。東坡右手執卷端,左手撫魯直背,魯直左手執卷末,右手指卷,如有所語。
(chuán tóu zuò sān rén ,zhōng é guān ér duō rán zhě wéi dōng pō ,fó yìn jū yòu ,lǔ zhí jū zuǒ ,sū 、huáng gòng yuè yī shǒu juàn 。dōng pō yòu shǒu zhí juàn duān ,zuǒ shǒu fǔ lǔ zhí bèi ,lǔ zhí zuǒ shǒu zhí juàn mò ,yòu shǒu zhǐ juàn ,rú yǒu suǒ yǔ 。)
東坡現右足,魯直現左足,各微側,其兩膝相比者,各隱卷底衣褶中。佛印絕類彌勒,袒胸露乳,矯首昂視,神情與蘇、黃不。臥右膝,詘右臂支船,而豎其左膝,左臂掛念珠倚之,珠可歷歷數也。
(dōng pō xiàn yòu zú ,lǔ zhí xiàn zuǒ zú ,gè wēi cè ,qí liǎng xī xiāng bǐ zhě ,gè yǐn juàn dǐ yī zhě zhōng 。fó yìn jué lèi mí lè ,tǎn xiōng lù rǔ ,jiǎo shǒu áng shì ,shén qíng yǔ sū 、huáng bù zhǔ 。wò yòu xī ,qū yòu bì zhī chuán ,ér shù qí zuǒ xī ,zuǒ bì guà niàn zhū yǐ zhī ,zhū kě lì lì shǔ yě 。)
舟尾橫臥一楫,楫左右舟子各一人。居右者椎髻仰面,左手倚一衡木,右手攀右趾,若嘯呼狀;居左者右手執蒲葵扇,左手撫爐,爐上有壺,其人視端容寂,若聽茶聲然。
(zhōu wěi héng wò yī jí ,jí zuǒ yòu zhōu zǐ gè yī rén 。jū yòu zhě zhuī jì yǎng miàn ,zuǒ shǒu yǐ yī héng mù ,yòu shǒu pān yòu zhǐ ,ruò xiào hū zhuàng ;jū zuǒ zhě yòu shǒu zhí pú kuí shàn ,zuǒ shǒu fǔ lú ,lú shàng yǒu hú ,qí rén shì duān róng jì ,ruò tīng chá shēng rán 。)
其船背稍夷,則題名其上。文曰:“天啟壬戌秋日,虞山王毅叔遠甫刻。”細若蚊足,鉤畫了了,其色墨。又用篆章一,文曰“初平山人”。其色丹。
(qí chuán bèi shāo yí ,zé tí míng qí shàng 。wén yuē :“tiān qǐ rén xū qiū rì ,yú shān wáng yì shū yuǎn fǔ kè 。”xì ruò wén zú ,gōu huà liǎo liǎo ,qí sè mò 。yòu yòng zhuàn zhāng yī ,wén yuē “chū píng shān rén ”。qí sè dān 。)
通計一舟,為人五,為窗八,為箬篷,為楫,為爐,為壺,為手卷,為念珠各一。對聯題名並篆文,為字共三十有四,而計其長,曾不盈寸,蓋簡桃核修狹者為之。
(tōng jì yì zhōu ,wéi rén wǔ ,wéi chuāng bā ,wéi ruò péng ,wéi jí ,wéi lú ,wéi hú ,wéi shǒu juàn ,wéi niàn zhū gè yī 。duì lián tí míng bìng zhuàn wén ,wéi zì gòng sān shí yǒu sì ,ér jì qí cháng ,zēng bù yíng cùn ,gài jiǎn táo hé xiū xiá zhě wéi zhī 。)
魏子詳矚既畢,詫曰:“嘻!技亦靈怪矣哉!《莊》、《列》所載、稱驚猶鬼神者良多。然誰有遊削於不寸之質,而須麋瞭然者?假有人焉,舉我言以復於我,亦必疑其誑,乃今親睹之。繇斯以觀,棘刺之端,未必不可為母猴也。嘻!技亦靈怪矣哉!”
(wèi zǐ xiáng zhǔ jì bì ,chà yuē :“xī !jì yì líng guài yǐ zāi !《zhuāng 》、《liè 》suǒ zǎi 、chēng jīng yóu guǐ shén zhě liáng duō 。rán shuí yǒu yóu xiāo yú bú cùn zhī zhì ,ér xū mí liǎo rán zhě ?jiǎ yǒu rén yān ,jǔ wǒ yán yǐ fù yú wǒ ,yì bì yí qí kuáng ,nǎi jīn qīn dǔ zhī 。yáo sī yǐ guān ,jí cì zhī duān ,wèi bì bú kě wéi mǔ hóu yě 。xī !jì yì líng guài yǐ zāi !”)
《核舟記》全文及注音如下:
明有奇巧人曰王叔遠,能以徑寸之木,為宮室器皿人物,以至鳥獸木石,罔不因勢象形,各具情態。嘗貽餘核舟一,蓋大蘇泛赤壁雲。
(míng yǒu qí qiǎo rén yuē wáng shū yuǎn ,néng yǐ jìng cùn zhī mù ,wéi gōng shì qì mǐn rén wù ,yǐ zhì niǎo shòu mù shí ,wǎng bù yīn shì xiàng xíng ,gè jù qíng tài 。cháng yí yú hé zhōu yī ,gài dà sū fàn chì bì yún 。)
舟首尾長約八分有奇,高可二黍許。中軒敞者為艙,箬篷覆之,旁開小窗,左右各四,共八扇。啟窗而觀,雕欄相望焉。閉之則右刻“山高月小,水落石出”,左刻“清風徐來,水波不興”,石青糝之。
(zhōu shǒu wěi cháng yuē bā fēn yòu jī ,gāo kě èr shǔ xǔ 。zhōng xuān chǎng zhě wéi cāng ,ruò péng fù zhī ,páng kāi xiǎo chuāng ,zuǒ yòu gè sì ,gòng bā shàn 。qǐ chuāng ér guān ,diāo lán xiāng wàng yān 。bì zhī zé yòu kè “shān gāo yuè xiǎo ,shuǐ luò shí chū ”,zuǒ kè “qīng fēng xú lái ,shuǐ bō bù xīng ”,shí qīng sǎn zhī 。)
船頭坐三人,中峨冠而多髯者為東坡,佛印居右,魯直居左,蘇、黃共閱一手卷。東坡右手執卷端,左手撫魯直背,魯直左手執卷末,右手指卷,如有所語。
(chuán tóu zuò sān rén ,zhōng é guān ér duō rán zhě wéi dōng pō ,fó yìn jū yòu ,lǔ zhí jū zuǒ ,sū 、huáng gòng yuè yī shǒu juàn 。dōng pō yòu shǒu zhí juàn duān ,zuǒ shǒu fǔ lǔ zhí bèi ,lǔ zhí zuǒ shǒu zhí juàn mò ,yòu shǒu zhǐ juàn ,rú yǒu suǒ yǔ 。)
東坡現右足,魯直現左足,各微側,其兩膝相比者,各隱卷底衣褶中。佛印絕類彌勒,袒胸露乳,矯首昂視,神情與蘇、黃不。臥右膝,詘右臂支船,而豎其左膝,左臂掛念珠倚之,珠可歷歷數也。
(dōng pō xiàn yòu zú ,lǔ zhí xiàn zuǒ zú ,gè wēi cè ,qí liǎng xī xiāng bǐ zhě ,gè yǐn juàn dǐ yī zhě zhōng 。fó yìn jué lèi mí lè ,tǎn xiōng lù rǔ ,jiǎo shǒu áng shì ,shén qíng yǔ sū 、huáng bù zhǔ 。wò yòu xī ,qū yòu bì zhī chuán ,ér shù qí zuǒ xī ,zuǒ bì guà niàn zhū yǐ zhī ,zhū kě lì lì shǔ yě 。)
舟尾橫臥一楫,楫左右舟子各一人。居右者椎髻仰面,左手倚一衡木,右手攀右趾,若嘯呼狀;居左者右手執蒲葵扇,左手撫爐,爐上有壺,其人視端容寂,若聽茶聲然。
(zhōu wěi héng wò yī jí ,jí zuǒ yòu zhōu zǐ gè yī rén 。jū yòu zhě zhuī jì yǎng miàn ,zuǒ shǒu yǐ yī héng mù ,yòu shǒu pān yòu zhǐ ,ruò xiào hū zhuàng ;jū zuǒ zhě yòu shǒu zhí pú kuí shàn ,zuǒ shǒu fǔ lú ,lú shàng yǒu hú ,qí rén shì duān róng jì ,ruò tīng chá shēng rán 。)
其船背稍夷,則題名其上。文曰:“天啟壬戌秋日,虞山王毅叔遠甫刻。”細若蚊足,鉤畫了了,其色墨。又用篆章一,文曰“初平山人”。其色丹。
(qí chuán bèi shāo yí ,zé tí míng qí shàng 。wén yuē :“tiān qǐ rén xū qiū rì ,yú shān wáng yì shū yuǎn fǔ kè 。”xì ruò wén zú ,gōu huà liǎo liǎo ,qí sè mò 。yòu yòng zhuàn zhāng yī ,wén yuē “chū píng shān rén ”。qí sè dān 。)
通計一舟,為人五,為窗八,為箬篷,為楫,為爐,為壺,為手卷,為念珠各一。對聯題名並篆文,為字共三十有四,而計其長,曾不盈寸,蓋簡桃核修狹者為之。
(tōng jì yì zhōu ,wéi rén wǔ ,wéi chuāng bā ,wéi ruò péng ,wéi jí ,wéi lú ,wéi hú ,wéi shǒu juàn ,wéi niàn zhū gè yī 。duì lián tí míng bìng zhuàn wén ,wéi zì gòng sān shí yǒu sì ,ér jì qí cháng ,zēng bù yíng cùn ,gài jiǎn táo hé xiū xiá zhě wéi zhī 。)
魏子詳矚既畢,詫曰:“嘻!技亦靈怪矣哉!《莊》、《列》所載、稱驚猶鬼神者良多。然誰有遊削於不寸之質,而須麋瞭然者?假有人焉,舉我言以復於我,亦必疑其誑,乃今親睹之。繇斯以觀,棘刺之端,未必不可為母猴也。嘻!技亦靈怪矣哉!”
(wèi zǐ xiáng zhǔ jì bì ,chà yuē :“xī !jì yì líng guài yǐ zāi !《zhuāng 》、《liè 》suǒ zǎi 、chēng jīng yóu guǐ shén zhě liáng duō 。rán shuí yǒu yóu xiāo yú bú cùn zhī zhì ,ér xū mí liǎo rán zhě ?jiǎ yǒu rén yān ,jǔ wǒ yán yǐ fù yú wǒ ,yì bì yí qí kuáng ,nǎi jīn qīn dǔ zhī 。yáo sī yǐ guān ,jí cì zhī duān ,wèi bì bú kě wéi mǔ hóu yě 。xī !jì yì líng guài yǐ zāi !”)