回覆列表
  • 1 # 王二小久久

    dà xué zhī dào , zài míng míng dé , zài qīn mín , zài zhǐ yú zhì shàn 。 zhī zhǐ ér hòu yǒu dìng , dìng ér hòu néng jìng , jìng ér hòu néng ān , ān ér hòu néng lǜ , lǜ ér hòu néng dé 。 wù yǒu běn mò , shì yǒuzhōng shǐ , zhī suǒ xiān hòu , zé jìn dào yǐ 。

    大學之道,在明明德,在親民,在止於至善。知止而後有定,定而後能靜,靜而後能安,安而後能慮,慮而後能得。物有本末,事有終始,知所先後,則近道矣。

    gǔ zhī yù míng míng dé yú tiān xià zhě , xiān zhì qí guó ; yù zhì qí guó zhě , xiān qí qí jiā ; yù qí qí jiā zhě , xiān xiū qí shēn ; yù xiū qí shēn zhě , xiān zhèng qí xīn ; yù zhèng qí xīn zhě , xiān chéng qí yì ; yù chéng qíyì zhě , xiān zhì qí zhī ; zhì zhī zài gé wù ; wù gé ér hòu zhī zhì , zhī zhì ér hòu yì chéng , yì chéng ér hòu xīn zhèng , xīn zhèng ér hòu shēn xiū , shēn xiū ér hòu jiā qí , jiā qí ér hòu guó zhì , guó zhì ér hòu tiān xià píng 。

    古之慾明明德於天下者,先治其國;欲治其國者,先齊其家;欲齊其家者,先修其身;欲修其身者,先正其心;欲正其心者,先誠其意;欲誠其意者,先致其知;致知在格物;物格而後知至,知至而後意誠,意誠而後心正,心正而後身修,身修而後家齊,家齊而後國治,國治而後天下平。

    zì tiān zǐ yǐ zhì yú shù rén , yī shì jiē yǐ xiū shēn wéi běn , qí běn luàn ér mò zhì zhě , fǒu yǐ ; qí suǒ hòu zhě bó , ér qí suǒ bó zhě hòu , wèi zhī yǒu yě 。 cǐ wèi zhī běn , cǐ wèi zhī zhī zhì yě 。

    自天子以至於庶人,壹是皆以修身為本,其本亂而末治者,否矣;其所厚者薄,而其所薄者厚,未之有也。此謂知本,此謂知之至也。

    suǒ wèi chéng qí yì zhě , wú zì qī yě 。 rú wù è xiù , rú hào hǎo sè , cǐ zhī wèi zì qiè 。 gù jūn zǐ bì shèn qí dú yě 。 xiǎo rén xián jū wéi bù shàn , wú suǒ bù zhì ; jiàn jūn zǐ ér hòu yàn rán , yǎn qí bù shàn ér zhù qíshàn 。 rén zhī shì jǐ , rú jiàn qí fèi gān rán , zé hé yì yǐ ? cǐ wèi chéng yú zhōng , xíng yú wài 。 gù jūn zǐbì shèn qí dú yě 。 zēng zǐ yuē :“ shí mù suǒ shì , shí shǒu suǒ zhǐ , qí yán hū !” fù rùn wū , dé rùn shēn , xīn guǎng tǐ pán 。 gù jūn zǐ bì chéng qí yì 。

    所謂誠其意者,毋自欺也。如惡惡臭,如好好色,此之謂自謙。故君子必慎其獨也。小人閒居為不善,無所不至;見君子而後厭然,掩其不善而著其善。人之視己,如見其肺肝然,則何益矣?此謂誠於中,形於外。故君子必慎其獨也。曾子曰:“十目所視,十手所指,其嚴乎!”富潤屋,德潤身,心廣體胖。故君子必誠其意。

    《 shī 》 yún :“ zhān bǐ qí , lù zhú yī yī , yǒu fěi jūn zǐ , rú qiē rú cuō , rú zhuó rú mó ; sè xī xiàn xī , hè xī xuān xī ; yǒu fěi jūn zǐ , zhōng bù kě xuān xī 。” rú qiē rú cuō zhě , dào xué yě ; rú zhuó rú mó zhě , zì xiū yě ; sè xī xiàn xī zhě , xún lì yě ; hè xī xuān xī zhě , wēi yí yě ; yǒu fěi jūn zǐ , zhōng bù kě xuān xī zhě , dào shèng dé zhì shàn , mín zhī bù néng wàng yě 。

    《詩》雲:“瞻彼淇,菉竹猗猗,有斐君子,如切如磋,如琢如磨;瑟兮僩兮,赫兮喧兮;有斐君子,終不可諠兮。”如切如磋者,道學也;如琢如磨者,自修也;瑟兮僩兮者,恂慄也;赫兮喧兮者,威儀也;有斐君子,終不可諠兮者,道盛德至善,民之不能忘也。

    《 shī 》 yún :“ wū hū qián wáng bù wàng 。” jūn zǐ xián qí xián ér qīn qí qīn , xiǎo rén lè qí lè ér lì qí lì , cǐ yǐ mò shì bù wàng yě 。

    《詩》雲:“於戲前王不忘。”君子賢其賢而親其親,小人樂其樂而利其利,此以沒世不忘也。

    《 kāng gào 》 yuē :“ kè míng dé 。”《 tài jiǎ 》 yuē :“ gù shì tiān zhī míng mìng 。”《 dì diǎn 》 yuē :“ kè míng jùn dé 。” jiē zì míng yě 。

    《康誥》曰:“克明德。”《大甲》曰:“顧諟天之明命。”《帝典》曰:“克明峻德。”皆自明也。

    tāng zhī 《 pán míng 》 yuē :“ gǒu rì xīn , rì rì xīn , yòu rì xīn 。”《 kāng gào 》 yuē :“ zuò xīn mín 。”《 shī 》 yuē :“ zhōu suī jiù bāng , qí mìng wéi xīn 。” shì gù jūn zǐ wú suǒ bù yòng qí jí 。

    湯之《盤銘》曰:“苟日新,日日新,又日新。”《康誥》曰:“作新民。”《詩》曰:“周雖舊邦,其命惟新。”是故君子無所不用其極。

    《 shī 》 yún :“ bāng jī qiān lǐ , wéi mín suǒ zhǐ 。”《 shī 》 yún :“ mín mán huáng niǎo , zhǐ yú qiū yú 。” zǐ yuē :“ yú zhǐ , zhī qí suǒ zhǐ , kě yǐ rén ér bù rú niǎo hū ?”《 shī 》 yún :“ mù mù wén wáng , jī xī jìng zhǐ 。” wéi rén jūn , zhǐ yú rén ; wéi rén chén , zhǐ yú jìng ; wéi rén zǐ , zhǐ yú xiào ; wéi rén fù , zhǐ yú cí ; yǔ guó rén jiāo , zhǐ yú xìn 。

    《詩》雲:“邦畿千里,惟民所止。”《詩》雲:“緡蠻黃鳥,止於丘隅。”子曰:“於止,知其所止,可以人而不如鳥乎?”《詩》雲:“穆穆文王,緝熙敬止。”為人君,止於仁;為人臣,止於敬;為人子,止於孝;為人父,止於慈;與華人交,止於信。

    zǐ yuē :“ tīng sòng , wú yóu rén yě ; bì yě shǐ wú sòng hū !” wú qíng zhě bù de jìn qí cí , dà wèi mín zhì 。 cǐ wèi zhī běn 。

    子曰:“聽訟,吾猶人也;必也使無訟乎!”無情者不得盡其辭,大畏民志。此謂知本。

    suǒ wèi xiū shēn zài zhèng qí xīn zhě , shēn yǒu suǒ fèn zhì , zé bù dé qí zhèng ; yǒu suǒ kǒng jù , zé bù dé qí zhèng ; yǒu suǒ hào lè , zé bù dé qí zhèng ; yǒu suǒ yōu huàn , zé bù dé qí zhèng 。 xīn bù zài yān , shì ér bù jiàn , tīng ér bù wén , shí ér bù zhī qí wèi 。 cǐ wèi xiū shēn zài zhèng qí xīn 。

    所謂修身在正其心者,身有所忿懥,則不得其正;有所恐懼,則不得其正;有所好樂,則不得其正;有所憂患,則不得其正。心不在焉,視而不見,聽而不聞,食而不知其味。此謂修身在正其心。

    suǒ wèi qí qí jiā zài xiū qí shēn zhě : rén , zhī qí suǒ qīn ài ér pì yān , zhī qí suǒ jiàn wù ér pì yān , zhī qísuǒ wèi jìng ér pì yān , zhī qí suǒ āi jīn ér pì yān , zhī qí suǒ áo duò ér pì yān 。 gù hào ér zhī qí è , wù ér zhī qí měi zhě , tiān xià xiǎn yǐ 。 gù yàn yǒu zhī yuē :“ rén mò zhī qí zǐ zhī è , mò zhī qí miáo zhī shuò 。” cǐ wèi shēn bù xiū , bù kě yǐ qí qí jiā 。

    所謂齊其家在修其身者:人,之其所親愛而闢焉,之其所賤惡而闢焉,之其所畏敬而闢焉,之其所哀矜而闢焉,之其所敖惰而闢焉。故好而知其惡,惡而知其美者,天下鮮矣。故諺有之曰:“人莫知其子之惡,莫知其苗之碩。”此謂身不修,不可以齊其家。

    suǒ wèi zhì guó bì xiān qí qí jiā zhě : qí jiā bù kě jiào , ér néng jiào rén zhě , wú zhī 。 gù jūn zǐ bù chū jiāér chéng jiào yú guó 。 xiào zhě , suǒ yǐ shì jūn yě ;zhě , suǒ yǐ shì zhǎng yě ; cí zhě , suǒ yǐ shǐ zhòng yě 。《 kāng gào 》 yuē :“ rú bǎo chì zǐ 。” xīn chéng qiú zhī , suī bù zhòng , bù yuǎn yǐ 。 wèi yǒuxué yǎng zǐ ér hòu jià zhě yě 。

    所謂治國必先齊其家者:其家不可教,而能教人者,無之。故君子不出家而成教於國。孝者,所以事君也;者,所以事長也;慈者,所以使眾也。《康誥》曰:“如保赤子。”心誠求之,雖不中,不遠矣。未有學養子而後嫁者也。

    yī jiā rén , yī guó xīng rén ; yī jiā ràng , yī guó xīng ràng ; yī rén tān lì , yī guó zuò luàn 。 qí jī rú cǐ 。 cǐ wèi yī yán fèn shì , yī rén dìng guó 。 yáo shùn shuài tiān xià yǐ rén , ér mín cóng zhī ; jié zhòu shuài tiān xià yǐ bào , ér mín cóng zhī 。 qí suǒ lìng fǎn qí suǒ hào , ér mín bù cóng 。 shì gù jūn zǐ yǒu zhū jǐ , ér hòu qiú zhū rén ; wú zhū jǐ , ér hòu fēi zhū rén 。 suǒ cáng hū shēn bù shù , ér néng yù zhū rén zhě , wèi zhī yǒu yě 。 gù zhì guó zài qí qí jiā 。

    一家仁,一國興仁;一家讓,一國興讓;一人貪戾,一國作亂。其機如此。此謂一言僨事,一人定國。堯舜率天下以仁,而民從之;桀紂率天下以暴,而民從之。其所令反其所好,而民不從。是故君子有諸己,而後求諸人;無諸己,而後非諸人。所藏乎身不恕,而能喻諸人者,未之有也。故治國在齊其家。

    《 shī 》 yún :“ táo zhī yāo yāo , qí yè zhēn zhēn 。 zhī zǐ yú guī , yí qí jiā rén 。” yí qí jiā rén , ér hòu kě yǐ jiào guó rén 。《 shī 》 yún :“ yí xiōng yí dì 。” yí xiōng yí dì , ér hòu kě yǐ jiào guó rén 。《 shī 》 yún :“ qí yí bù tuī , zhèng shì sì guó 。” qí wéi fù zǐ xiōng dì zú fǎ , ér hòu mín fǎ zhī yě , cǐ wèi zhì guó zài qí qí jiā 。

    《詩》雲:“桃之夭夭,其葉蓁蓁。之子于歸,宜其家人。”宜其家人,而後可以教華人。《詩》雲:“宜兄宜弟。”宜兄宜弟,而後可以教華人。《詩》雲:“其儀不忒,正是四國。”其為父子兄弟足法,而後民法之也,此謂治國在齊其家。

    suǒ wèi píng tiān xià zài zhì qí guó zhě : shàng lǎo lǎo , ér mín xīng xiào ; shàng zhǎng zhǎng , ér mín xīng ; shàng xù gū , ér mín bù bèi 。 shì yǐ jūn zǐ yǒu xié jǔ zhī dào yě 。 suǒ wù yú shàng , wú yǐ shǐ xià ; suǒ wù yú xià , wú yǐ shì shàng ; suǒ wù yú qián , wú yǐ xiān hòu ; suǒ wù yú hòu , wú yǐ cóng qián ; suǒ wù yú yòu , wú yǐ jiāo yú zuǒ ; suǒ wù yú zuǒ , wú yǐ jiāo yú yòu 。 cǐ zhī wèi xié jǔ zhī dào 。

    所謂平天下在治其國者:上老老,而民興孝;上長長,而民興;上恤孤,而民不倍。是以君子有絜矩之道也。所惡於上,毋以使下;所惡於下,毋以事上;所惡於前,毋以先後;所惡於後,毋以從前;所惡於右,毋以交於左;所惡於左,毋以交於右。此之謂絜矩之道。

    《 shī 》 yún :“ lè zhǐ jūn zǐ , mín zhī fù mǔ 。” mín zhī suǒ hào hào zhī , mín zhī suǒ wù wù zhī , cǐ zhī wèi mín zhī fù mǔ 。《 shī 》 yún :“ jié bǐ nán shān , wéi shí yán yán 。 hè hè shī yǐn , mín jù ěr zhān 。” yǒu guó zhě bù kě yǐ bù shèn , pì zé wèi tiān xià lù yǐ 。

    《詩》雲:“樂只君子,民之父母。”民之所好好之,民之所惡惡之,此之謂民之父母。《詩》雲:“節彼南山,維石巖巖。赫赫師尹,民具爾瞻。”有國者不可以不慎,闢則為天下僇矣。

    《 shī 》 yún :“ yīn zhī wèi sàng shī , kè pèi shàng dì 。 yí jiàn yú yīn , jùn mìng bù yì 。” dào dé zhòng zé dé guó , shī zhòng zé shī guó 。 shì gù jūn zǐ xiān shèn hū dé 。 yǒu dé cǐ yǒu rén , yǒu rén cǐ yǒu tǔ , yǒu tǔ cǐ yǒu cái , yǒu cái cǐ yǒu yòng 。 dé zhě běn yě , cái zhě mò yě 。 wài běn nèi mò , zhēng mín shī duó 。 shì gù cái jù zé mín sàn , cái sàn zé mín jù 。 shì gù yán bèi ér chū zhě , yì bèi ér rù ; huò bèi ér rù zhě , yì bèi ér chū 。

    《詩》雲:“殷之未喪師,克配上帝。儀監於殷,峻命不易。”道得眾則得國,失眾則失國。是故君子先慎乎德。有德此有人,有人此有土,有土此有財,有財此有用。德者本也,財者末也。外本內末,爭民施奪。是故財聚則民散,財散則民聚。是故言悖而出者,亦悖而入;貨悖而入者,亦悖而出。

    《 kāng gào 》 yuē :“ wéi mìng bù yú cháng 。” dào shàn zé dé zhī , bù shàn zé shī zhī yǐ 。《 chǔ shū 》 yuē :“ chǔ guó wú yǐ wéi bǎo , wéi shàn yǐ wéi bǎo 。” jiù fàn yuē :“ wáng rén wú yǐ wéi bǎo , rén qīn yǐ wéi bǎo 。”《 qín shì 》 yuē :“ ruò yǒu yī jiè chén , duàn duàn xī wú tā jì , qí xīn xiū xiū yān , qírú yǒu róng yān 。 rén zhī yǒu jì , ruò jǐ yǒu zhī ; rén zhī yàn shèng , qí xīn hào zhī ; bù chì ruò zì qí kǒu chū , shí néng róng zhī , yǐ néng bǎo wǒ zǐ sūn lí mín , shàng yì yǒu lì zāi ! rén zhī yǒu jì , mào jí yǐ wù zhī , rén zhī yàn shèng , ér wéi zhī bǐ bù tōng , shí bù néng róng , yǐ bù néng bǎo wǒ zǐ sūn lí mín , yì yuē dài zāi !”

    《康誥》曰:“惟命不於常。”道善則得之,不善則失之矣。《楚書》曰:“楚國無以為寶,惟善以為寶。”舅犯曰:“亡人無以為寶,仁親以為寶。”《秦誓》曰:“若有一介臣,斷斷兮無他技,其心休休焉,其如有容焉。人之有技,若己有之;人之彥聖,其心好之;不啻若自其口出,寔能容之,以能保我子孫黎民,尚亦有利哉!人之有技,媢嫉以惡之,人之彥聖,而違之俾不通,寔不能容,以不能保我子孫黎民,亦曰殆哉!”

    wéi rén rén fàng liú zhī , bǐng zhū sì yí , bù yǔ tóng zhōng guó 。 cǐ wèi wéi rén rén wéi néng ài rén , néng wù rén 。 jiàn xián ér bù néng jǔ , jǔ ér bù néng xiān , mìng yě ; jiàn bù shàn ér bù néng tuì , tuì ér bù néng yuǎn , guò yě 。 hào rén zhī suǒ wù , wù rén zhī suǒ hào , shì wèi fú rén zhī xìng , zāi bì dài fúshēn 。 shì gù jūn zǐ yǒu dà dào , bì zhōng xìn yǐ dé zhī , jiāo tài yǐ shī zhī 。

    唯仁人放流之,諸四夷,不與同中國。此謂唯仁人為能愛人,能惡人。見賢而不能舉,舉而不能先,命也;見不善而不能退,退而不能遠,過也。好人之所惡,惡人之所好,是謂拂人之性,災必逮夫身。是故君子有大道,必忠信以得之,驕泰以失之。

    shēng cái yǒu dà dào , shēng zhī zhě zhòng , shí zhī zhě guǎ , wéi zhī zhě jí , yòng zhī zhě shū , zé cái héng zú yǐ 。 rén zhě yǐ cái fā shēn , bù rén zhě yǐ shēn fā cái 。 wèi yǒu shàng hào rén , ér xià bù hào yì zhě yě ; wèi yǒu hào yì , qí shì bù zhōng zhě yě ; wèi yǒu fǔ kù cái , fēi qí cái zhě yě 。 mèng xiàn zǐ yuē :“ xù mǎ shèng bù chá yú jī tún ; fá bīng zhī jiā bù xù niú yáng ; bǎi shèng zhī jiā bù xù jù liǎn zhī chén ; yǔ qíyǒu jù liǎn zhī chén , nìng yǒu dào chén 。” cǐ wèi guó bù yǐ lì wéi lì , yǐ yì wéi lì yě 。 zhǎng guó jiā ér wù cái yòng zhě , bì zì xiǎo rén yǐ , bǐ wéi shàn zhī 。 xiǎo rén zhī shǐ wéi guó jiā , zāi hài bìng zhì , suī yǒushàn zhě , yì wú rú zhī hé yǐ 。 cǐ wèi guó bù yǐ lì wéi lì , yǐ yì wéi lì yě 。

    生財有大道,生之者眾,食之者寡,為之者疾,用之者舒,則財恆足矣。仁者以財發身,不仁者以身發財。未有上好仁,而下不好義者也;未有好義,其事不終者也;未有府庫財,非其財者也。孟獻子曰:“畜馬乘不察於雞豚;伐冰之家不畜牛羊;百乘之家不畜聚斂之臣;與其有聚斂之臣,寧有盜臣。”此謂國不以利為利,以義為利也。長國家而務財用者,必自小人矣,彼為善之。小人之使為國家,災害並至,雖有善者,亦無如之何矣。此謂國不以利為利,以義利為利也。

  • 中秋節和大豐收的關聯?
  • “耳機裡還是那首歌,青春永遠不會褪色”是哪首歌的歌詞?