bā yì piān
八佾篇
kǒng zǐ wèi jì shì:" bā yì wǔ yú tíng，shì kě rěn yě，shú bù kě rěn yě?"
孔子謂季氏:“八佾舞於庭，是可忍也，孰不可忍也?”
sān jiā zhě yǐ yōng chè，xī qǔ yú sān jiā zhī táng?"
三家者以《雍》徹,子曰：“‘相維闢公，天子穆穆’，奚取於三家之堂？”
zǐ yuē:" rén ér bù rén，rú lǐ hé?rén ér bù rén，rú lè hé?"
子曰：“人而不仁，如禮何？人而不仁，如樂何？”
lín fàng wèn lǐ zhī běn，zǐ yuē:" dà zāi wèn!lǐ，yǔ qí shē yě，níng jiǎn sàng，yǔ qí yì yě，níng qī。"
林放問禮之本,子曰：“大哉問！禮，與其奢也，寧儉；喪，與其易也，甯戚。”
zǐ yuē:" yí dí zhī yǒu jūn，bù rú zhū xià zhī wáng yě。"
子曰：“夷狄之有君，不如諸夏之亡也。”
jì shì lǚ yú tài shān。zi wèi rǎn yǒu yuē:" nǚ fú néng jiù yǔ?" duì yuē:" bù néng。" zǐ yuē:" wū hū!céng wèi tài shān bù rú lín fàng hū?"
季氏旅於泰山。子謂冉有曰：“女弗能救與？”對曰：“不能。”子曰：“嗚呼！曾謂泰山不如林放乎？”
zǐ yuē:" jūn zǐ wú suǒ zhēng，bì yě shè hū!yī ràng ér shēng，xià ér yǐn。qí zhēng yě jūn zǐ。měi mù pàn xī，" zǐ yuē:" huì shì hòu sù。" yuē:" lǐ hòu hū?" zǐ yuē:" qǐ yǔ zhě shāng yě，shǐ kě yǔ yán shī yǐ yǐ。"
子曰：“君子無所爭，必也射乎！揖讓而升，下而飲。其爭也君子。”
zǐ yuē:" xià lǐ wú néng yán zhī，qǐ bù zú zhēng yě yīn lǐ wú néng yán zhī，sòng bù zú zhēng yě。wén xiàn bù zú gù yě，zú zé wú néng zhēng zhī yǐ。"
子夏問曰：“‘巧笑倩兮，美目盼兮，素以為絢兮’何謂也？”子曰：“繪事後素。”曰：“禮後乎？”子曰：“起予者商也，始可與言《詩》已矣。”
zǐ yuē:" dì zì jì guàn ér wǎng zhě，wú bù yù guān zhī yǐ。"
子曰：“夏禮吾能言之，杞不足徵也；殷禮吾能言之，宋不足徵也。文獻不足故也，足則吾能徵之矣。”
huò wèn dì zhī shuō。zǐ yuē:" bù zhī yě。zhī qí shuō zhě zhī yú tiān xià yě，qí rú shì zhū sī hū!" zhǐ qí zhǎng。
子曰：“禘自既灌而往者，吾不欲觀之矣。”
jì rú zài，jì shén rú shén zài。zǐ yuē:" wú bù yǔ jì，rú bù jì。hé wèi yě?" zǐ yuē:" bù rán，huò zuì yú tiān，wú suǒ dǎo yě。"
或問禘之說。子曰：“不知也。知其說者之於天下也，其如示諸斯乎！”指其掌。
zǐ yuē:" zhōu jiān yú èr dài，yù yù hū wén zāi!wú cóng zhōu。"
祭如在，祭神如神在。子曰：“吾不與祭，如不祭。”
zi rù tài miào，měi shì wèn。huò yuē:" shú wèi zōu rén zhī zǐ zhī lǐ hū?rù tài miào，měi shì wèn。" zi wén zhī，yuē:" shì lǐ yě。"
王孫賈問曰：“‘與其媚於奧，寧媚於灶’，何謂也？”子曰：“不然，獲罪於天，無所禱也。”
zǐ yuē:" shè bù zhǔ pí，wéi lì bù tóng kē，gǔ zhī dào yě。"
子曰：“周監於二代，郁郁乎文哉！吾從周。”
zǐ gòng yù qù gào shuò zhī xì yáng，zǐ yuē:" cì yě!ěr ài qí yáng，wǒ ài qí lǐ。"
子入太廟，每事問。或曰：“孰謂鄹人之子知禮乎？入太廟，每事問。”子聞之，曰：“是禮也。”
zǐ yuē:" shì jūn jǐn lǐ，rén yǐ wéi chǎn yě。"
子曰：“射不主皮，為力不同科，古之道也。”
dìng gōng wèn:" jūn shǐ chén，chén shì jūn，rú zhī hé?" kǒng zǐ duì yuē:" jūn shǐ chén yǐ lǐ，chén shì jūn yǐ zhōng。"
子貢欲去告朔之餼羊，子曰：“賜也！爾愛其羊，我愛其禮。”
zǐ yuē:" guān suī，lè ér bù yín，āi ér bù shāng。"
子曰：“事君盡禮，人以為諂也。”
āi gōng wèn shè yú zǎi wǒ，zǎi wǒ duì yuē:" xià hòu shì yǐ sōng，yīn rén yǐ bǎi，zhōu rén yǐ lì，yuē shǐ mín zhàn lì。" zi wén zhī，yuē:" chéng shì bù shuō，suì shì bù jiàn，jì wǎng bù jiù。"
定公問：“君使臣，臣事君，如之何？”孔子對曰：“君使臣以禮，臣事君以忠。”
zǐ yuē:" guǎn zhòng zhī qì xiǎo zāi!" huò yuē:" guǎn zhòng jiǎn hū?" yuē:" guǎn shì yǒu sān guī，guān shì bù shè，yān dé jiǎn?"" rán zé guǎn zhòng zhī lǐ hū?" yuē:" bāng jūn shù sāi mén，guǎn shì yì shù sāi mén bāng jūn wèi liǎng jūn zhī hǎo，yǒu fǎn diàn。guǎn shì yì yǒu fǎn diàn，guǎn shì ér zhī lǐ，shú bù zhī lǐ?"
子曰：“《關睢》，樂而不淫，哀而不傷。”
zi yǔ lǔ dà shī lè，yuē:" lè qí kě zhī yě。shǐ zuò，xī rú yě cóng zhī，chún rú yě，jiǎo rú yě，yì rú yě，yǐ chéng。"
哀公問社於宰我，宰我對曰：“夏后氏以松，殷人以柏，周人以慄，曰使民戰慄。”子聞之，曰：“成事不說，遂事不諫，既往不咎。”
yí fēng rén qǐng jiàn，yuē:" jūn zǐ zhī zhì yú sī yě，wú wèi cháng bù dé jiàn yě。" cóng zhě jiàn zhī。chū yuē:" èr sān zi hé huàn yú sàng hū?tiān xià zhī wú dào yě jiǔ yǐ，tiān jiàng yǐ fū zǐ wèi mù duó。"
子曰：“管仲之器小哉！”或曰：“管仲儉乎？”曰：“管氏有三歸，官事不攝，焉得儉？”“然則管仲知禮乎？”曰：“邦君樹塞門，管氏亦樹塞門；邦君為兩君之好，有反坫。管氏亦有反坫，管氏而知禮，孰不知禮？”
zi wèi sháo:" jìn měi yǐ，yòu jǐn shàn yě。" wèi wǔ:" jìn měi yǐ，wèi jǐn shàn yě。"
子語魯大師樂，曰：“樂其可知也。始作，翕如也；從之，純如也，皦如也，繹如也，以成。”
zǐ yuē:" jū shàng bù kuān，wèi lǐ bù jìng，lín sàng bù āi，wú hé yǐ guān zhī zāi?"
儀封人請見，曰：“君子之至於斯也，吾未嘗不得見也。”從者見之。出曰：“二三子何患於喪乎？天下之無道也久矣，天將以夫子為木鐸。”
子謂《韶》：“盡美矣，又盡善也。”謂《武》：“盡美矣，未盡善也。”
子曰：“居上不寬，為禮不敬，臨喪不哀，吾何以觀之哉？”
bā yì piān
八佾篇
kǒng zǐ wèi jì shì:" bā yì wǔ yú tíng，shì kě rěn yě，shú bù kě rěn yě?"
孔子謂季氏:“八佾舞於庭，是可忍也，孰不可忍也?”
sān jiā zhě yǐ yōng chè，xī qǔ yú sān jiā zhī táng?"
三家者以《雍》徹,子曰：“‘相維闢公，天子穆穆’，奚取於三家之堂？”
zǐ yuē:" rén ér bù rén，rú lǐ hé?rén ér bù rén，rú lè hé?"
子曰：“人而不仁，如禮何？人而不仁，如樂何？”
lín fàng wèn lǐ zhī běn，zǐ yuē:" dà zāi wèn!lǐ，yǔ qí shē yě，níng jiǎn sàng，yǔ qí yì yě，níng qī。"
林放問禮之本,子曰：“大哉問！禮，與其奢也，寧儉；喪，與其易也，甯戚。”
zǐ yuē:" yí dí zhī yǒu jūn，bù rú zhū xià zhī wáng yě。"
子曰：“夷狄之有君，不如諸夏之亡也。”
jì shì lǚ yú tài shān。zi wèi rǎn yǒu yuē:" nǚ fú néng jiù yǔ?" duì yuē:" bù néng。" zǐ yuē:" wū hū!céng wèi tài shān bù rú lín fàng hū?"
季氏旅於泰山。子謂冉有曰：“女弗能救與？”對曰：“不能。”子曰：“嗚呼！曾謂泰山不如林放乎？”
zǐ yuē:" jūn zǐ wú suǒ zhēng，bì yě shè hū!yī ràng ér shēng，xià ér yǐn。qí zhēng yě jūn zǐ。měi mù pàn xī，" zǐ yuē:" huì shì hòu sù。" yuē:" lǐ hòu hū?" zǐ yuē:" qǐ yǔ zhě shāng yě，shǐ kě yǔ yán shī yǐ yǐ。"
子曰：“君子無所爭，必也射乎！揖讓而升，下而飲。其爭也君子。”
zǐ yuē:" xià lǐ wú néng yán zhī，qǐ bù zú zhēng yě yīn lǐ wú néng yán zhī，sòng bù zú zhēng yě。wén xiàn bù zú gù yě，zú zé wú néng zhēng zhī yǐ。"
子夏問曰：“‘巧笑倩兮，美目盼兮，素以為絢兮’何謂也？”子曰：“繪事後素。”曰：“禮後乎？”子曰：“起予者商也，始可與言《詩》已矣。”
zǐ yuē:" dì zì jì guàn ér wǎng zhě，wú bù yù guān zhī yǐ。"
子曰：“夏禮吾能言之，杞不足徵也；殷禮吾能言之，宋不足徵也。文獻不足故也，足則吾能徵之矣。”
huò wèn dì zhī shuō。zǐ yuē:" bù zhī yě。zhī qí shuō zhě zhī yú tiān xià yě，qí rú shì zhū sī hū!" zhǐ qí zhǎng。
子曰：“禘自既灌而往者，吾不欲觀之矣。”
jì rú zài，jì shén rú shén zài。zǐ yuē:" wú bù yǔ jì，rú bù jì。hé wèi yě?" zǐ yuē:" bù rán，huò zuì yú tiān，wú suǒ dǎo yě。"
或問禘之說。子曰：“不知也。知其說者之於天下也，其如示諸斯乎！”指其掌。
zǐ yuē:" zhōu jiān yú èr dài，yù yù hū wén zāi!wú cóng zhōu。"
祭如在，祭神如神在。子曰：“吾不與祭，如不祭。”
zi rù tài miào，měi shì wèn。huò yuē:" shú wèi zōu rén zhī zǐ zhī lǐ hū?rù tài miào，měi shì wèn。" zi wén zhī，yuē:" shì lǐ yě。"
王孫賈問曰：“‘與其媚於奧，寧媚於灶’，何謂也？”子曰：“不然，獲罪於天，無所禱也。”
zǐ yuē:" shè bù zhǔ pí，wéi lì bù tóng kē，gǔ zhī dào yě。"
子曰：“周監於二代，郁郁乎文哉！吾從周。”
zǐ gòng yù qù gào shuò zhī xì yáng，zǐ yuē:" cì yě!ěr ài qí yáng，wǒ ài qí lǐ。"
子入太廟，每事問。或曰：“孰謂鄹人之子知禮乎？入太廟，每事問。”子聞之，曰：“是禮也。”
zǐ yuē:" shì jūn jǐn lǐ，rén yǐ wéi chǎn yě。"
子曰：“射不主皮，為力不同科，古之道也。”
dìng gōng wèn:" jūn shǐ chén，chén shì jūn，rú zhī hé?" kǒng zǐ duì yuē:" jūn shǐ chén yǐ lǐ，chén shì jūn yǐ zhōng。"
子貢欲去告朔之餼羊，子曰：“賜也！爾愛其羊，我愛其禮。”
zǐ yuē:" guān suī，lè ér bù yín，āi ér bù shāng。"
子曰：“事君盡禮，人以為諂也。”
āi gōng wèn shè yú zǎi wǒ，zǎi wǒ duì yuē:" xià hòu shì yǐ sōng，yīn rén yǐ bǎi，zhōu rén yǐ lì，yuē shǐ mín zhàn lì。" zi wén zhī，yuē:" chéng shì bù shuō，suì shì bù jiàn，jì wǎng bù jiù。"
定公問：“君使臣，臣事君，如之何？”孔子對曰：“君使臣以禮，臣事君以忠。”
zǐ yuē:" guǎn zhòng zhī qì xiǎo zāi!" huò yuē:" guǎn zhòng jiǎn hū?" yuē:" guǎn shì yǒu sān guī，guān shì bù shè，yān dé jiǎn?"" rán zé guǎn zhòng zhī lǐ hū?" yuē:" bāng jūn shù sāi mén，guǎn shì yì shù sāi mén bāng jūn wèi liǎng jūn zhī hǎo，yǒu fǎn diàn。guǎn shì yì yǒu fǎn diàn，guǎn shì ér zhī lǐ，shú bù zhī lǐ?"
子曰：“《關睢》，樂而不淫，哀而不傷。”
zi yǔ lǔ dà shī lè，yuē:" lè qí kě zhī yě。shǐ zuò，xī rú yě cóng zhī，chún rú yě，jiǎo rú yě，yì rú yě，yǐ chéng。"
哀公問社於宰我，宰我對曰：“夏后氏以松，殷人以柏，周人以慄，曰使民戰慄。”子聞之，曰：“成事不說，遂事不諫，既往不咎。”
yí fēng rén qǐng jiàn，yuē:" jūn zǐ zhī zhì yú sī yě，wú wèi cháng bù dé jiàn yě。" cóng zhě jiàn zhī。chū yuē:" èr sān zi hé huàn yú sàng hū?tiān xià zhī wú dào yě jiǔ yǐ，tiān jiàng yǐ fū zǐ wèi mù duó。"
子曰：“管仲之器小哉！”或曰：“管仲儉乎？”曰：“管氏有三歸，官事不攝，焉得儉？”“然則管仲知禮乎？”曰：“邦君樹塞門，管氏亦樹塞門；邦君為兩君之好，有反坫。管氏亦有反坫，管氏而知禮，孰不知禮？”
zi wèi sháo:" jìn měi yǐ，yòu jǐn shàn yě。" wèi wǔ:" jìn měi yǐ，wèi jǐn shàn yě。"
子語魯大師樂，曰：“樂其可知也。始作，翕如也；從之，純如也，皦如也，繹如也，以成。”
zǐ yuē:" jū shàng bù kuān，wèi lǐ bù jìng，lín sàng bù āi，wú hé yǐ guān zhī zāi?"
儀封人請見，曰：“君子之至於斯也，吾未嘗不得見也。”從者見之。出曰：“二三子何患於喪乎？天下之無道也久矣，天將以夫子為木鐸。”
子謂《韶》：“盡美矣，又盡善也。”謂《武》：“盡美矣，未盡善也。”
子曰：“居上不寬，為禮不敬，臨喪不哀，吾何以觀之哉？”